تعریف
اندودنتیکس یکی از شاخههای تخصصی دندانپزشکی است که بر درمانهای مرتبط با پالپ (عصب) دندان و بافتهای اطراف آن تمرکز دارد. این تخصص بهویژه در درمان عصبکشی (Root Canal Therapy) و حفظ دندانهای آسیبدیده از طریق درمانهای داخلی کاربرد دارد.
وظایف و درمانهای اصلی اندودنتیکس
درمان ریشه (Root Canal Therapy):
_ رایجترین درمان اندودنتیک است که برای حفظ دندانهایی که پالپ آنها دچار التهاب یا عفونت شده، انجام میشود.
_ مراحل شامل برداشتن پالپ آسیبدیده، تمیز کردن کانالهای ریشه و پر کردن آن با مواد مخصوص (گوتاپرکا) است.
درمان مجدد ریشه (Retreatment):
در صورتی که درمان اولیه موفقیتآمیز نبوده باشد (به دلیل عفونت باقیمانده، ترمیم نامناسب یا شکستگی ریشه)، دندانپزشک اندودنتیست درمان را تکرار میکند.
جراحی اندودنتیک (Endodontic Surgery):
شامل روشهایی مانند اپیکوکتومی (Apicoectomy) است که در آن نوک ریشهی دندان برداشته شده و با مواد زیستسازگار جایگزین میشود.
درمان دندانهای ضربهخورده (Trauma Management):
در مواردی که دندان به دلیل تصادف یا ضربه دچار آسیب جدی شده باشد، اندودنتیست ممکن است درمانهای مختلفی مانند ثابتسازی دندان یا درمان ریشه انجام دهد.
تغییر رنگ دندان مرده (Internal Bleaching):
دندانهایی که پس از درمان ریشه دچار تغییر رنگ شدهاند، با استفاده از تکنیکهای سفیدکننده داخلی (بلیچینگ) درمان میشوند.

چه زمانی به درمان اندودنتیک نیاز داریم؟
✅ درد شدید و مداوم دندان
✅ حساسیت طولانی به سرما و گرما
✅ تورم یا آبسه در لثهها
✅ تغییر رنگ دندان
✅ ضربه و شکستگی که به پالپ آسیب زده باشد
تفاوت اندودنتیست با دندانپزشک عمومی
دندانپزشک عمومی میتواند درمانهای ریشهی ساده را انجام دهد، اما در موارد پیچیده، بیمار را به اندودنتیست (متخصص درمان ریشه) ارجاع میدهد.
اندودنتیستها آموزش پیشرفتهتری در درمانهای تخصصی ریشه دیدهاند و از تجهیزات خاصی مانند میکروسکوپ دندانپزشکی و CBCT (تصویربرداری سهبعدی) برای دقت بیشتر استفاده میکنند.
مزایای درمان اندودنتیک
🔹 حفظ دندان طبیعی و جلوگیری از کشیدن آن
🔹 جلوگیری از گسترش عفونت به دیگر دندانها و فک
🔹 کاهش درد و ناراحتی بیمار
🔹 بهبود عملکرد و زیبایی دندان

میزان موفقیت درمان ریشه
✅ درمان اولیه: بین 85٪ تا 95٪ موفقیت دارد
✅ درمان مجدد: میزان موفقیت کمتر از درمان اولیه است اما همچنان روش مؤثری محسوب میشود
✅ جراحی اپیکوکتومی: در صورت عدم موفقیت درمانهای دیگر، احتمال حفظ دندان حدود 60٪ تا 80٪ است

جمعبندی
اندودنتیکس یکی از شاخههای مهم دندانپزشکی است که با تمرکز بر درمان ریشه و پالپ دندان، نقش مهمی در حفظ دندانهای طبیعی دارد. پیشرفت تکنولوژی و ابزارهای مدرن باعث شده است که این درمانها کمدردتر و موفقتر باشند.